1970'ten bu yana devam eden ve dünyada çiftlerle yapılan ilk ve en kapsamlı araştırma olma özelliği taşıyan Dr. John Gottman'ın çalışmaları, çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Özellikle, evlilikleri ve ilişkileri nelerin sonlandırdığına dair elde edilen bulgular, dikkat çekici nitelikte. Kendi adını verdiği Gottman Çift Terapisi Yöntemleri ile gerçekleştirdiği danışmanlıklarda, çiftlerin ilk 5 yıl içinde boşanma olasılıklarını %94,7 gibi yüksek bir doğruluk oranında tahmin etmesi, bu araştırmanın önemini daha da vurguluyor.
Gottman çiftlerin diyaloglarında mahşerin dört atlısı adını verdiği eleştiri, savunma, duvar örme ve aşağılamanın kullanılıp kullanılmadığına bakıyor. Çiftler eğer mahşerin dört atlısını partnerleri ile olan ilişkilerinde ve özellikle tartışma anında kullanıyorlarsa sona yaklaşıyorlar demektir.
Gelin şimdi mahşerin dört atlısını yakından bakalım...
Gottman'ın Mahşerin Dört Atlısı
1. Eleştiri
Eleştiri, partnerinizin davranışına odaklanmak yerine kişiliğine ve karakterine yönelik olumsuz bir ifadedir.
Örnek Cümleler;
Hep böyle yapıyorsun
Ne kadar sorumsuz birisin
Bencilsin
Çok düşüncesizsin
2. Savunma
Savunma, eleştirildiğimizde kendimizi korumak için geliştirdiğimiz bir savunma mekanizmasıdır. Örneğin, eleştiriye karşı kendimizi haklı çıkarmaya çalışmak, karşı saldırıya geçmek veya konuyu değiştirmek gibi davranışlar savunma olarak kabul edilebilir.
Örnek Cümleler;
............ benim suçum değil.
3. Aşağılama
Aşağılama, partneri küçümsemek veya onu küçük düşürmek için yapılan bir davranıştır. Aşağılama boşanmanın en büyük habercisidir ve durdurulması şarttır.
Örneğin, "Sen bir aptalsın", "Sen bir hiçsin", "Seninle konuşmak bile istemiyorum" gibi ifadeler aşağılama olarak kabul edilebilir.
4. Duvar örme
Duvar örme, partnerle iletişimi kesme veya onunla duygusal olarak bağlantıyı koparma davranışıdır. İlk 3 atlının sebep olduğu olumsuzluk zamanla duvar örme ile sonuçlanır. Daha sonra bu bir alışkanlığa dönüşebilir.
Örneğin, konuşmayı kesmek, küsmek, odaya kapanmak gibi davranışlar duvar örme olarak kabul edilebilir.
Mahşerin Dört Atlısını Panzehirleri ile Değiştirin
Panzehirler, eleştiri, savunma, duvar örme ve aşağılama yerine kullanmanız gereken sözel ve davranışsal tutumlardır.
Mahşerin Dört Atlısını Panzehirleri İle Durdurun...
Gottman, Mahşerin Dört Atlısı'nın yerine geçebilecek daha sağlıklı iletişim biçimlerini de önermiştir. Bu iletişim biçimlerine "Panzehirler" adı verilir.
1. Eleştirinin Panzehiri; Yumuşak Başlangıç Yapmak
Eleştirinin pahzehiri yumuşak başlangıç yapmaktır. Ben ifadesini kullanarak duygularınız hakkında konuşmaktır. Eleştiri yerine, partnerinizin davranışını nasıl hissettiğinizi ifade ederek başlayın.
Örnek Cümleler;
Bu yaptığın beni üzdü"
Bu yaptığında kendimi değersiz hissettim
Geç kaldığında kendimi önemsenmemiş ve değersiz hissediyorum. Benim için buluşmalarımıza zamanında gelmeyi deneyebilir misin?
Daha sonra olumlu bir ihtiyacınızı ifade edin.
Örnek Cümleler;
Bu yaptığında kendimi değersiz hissettim. Söylediklerimi dinlemene ihtiyacım var.
2. Savunmanın Pahzehiri; Sorumluluk Almak
Savunma yerine, partnerinizin eleştirisinin haklı olabileceğini kabul edin ve sorumluluk alın.
Örnek Cümleler;
"Sen hiçbir zaman beni dinlemiyorsun" yerine "Evet, bazen seni dinlemediğimi fark ediyorum. Bu konuda daha iyi olmaya çalışacağım" diyebilirsiniz.
3. Aşağılamanın Pahzehiri; Takdir Etmek
Aşağılama yerine, partnerinizi takdir ettiğinizi ve onu sevdiğinizi ifade edin.
Örnek Cümleler;
"Sen bir aptalsın" yerine "Seninle çok gurur duyuyorum" diyebilirsiniz.
4. Duvar Örmenin Panzehiri; Fizyolojik Olarak Rahatlamak
Duvar örmenin pahzehiri fizyolojik olarak rahatlamaktır. Fizyolojik olarak rahatlamak için en az 2o dk ara verin, sakinleşin ve daha sonra konuşmaya geri dönün.
Duvar örme yerine, sorunu çözmek için birlikte çalışmaya hazır olduğunuzu ifade edin. Örneğin, "Konuşmayı kesiyorum" yerine "Bu konuda ne düşündüğünü öğrenmek istiyorum" diyebilirsiniz.
Sonuç olarak, Mahşerin Dört Atlısı'ndan kaçınmak, sağlıklı ve mutlu bir ilişki için önemlidir. Bu davranışlar yerine panzehirleri kullanarak, ilişkilerinizi daha iyi bir hale getirebilirsiniz.
Bu yazı Aile Danışmanı Cem Karataş'a aittir ve tüm hakları saklıdır.
Comments